1. Ebedi ve ezeli, her yerde olan, her şeyi bilen, yüce, Dünya’yı ve gökleri yaratan tek Tanrı vardır: Baba ve O’nunla insanlar arasında tek bir aracı vardı: İnsan İsa.
2. Baba hiçbir gözün görmediği ve göremeyeceği görünmez Tanrı’dır, diğer bütün varlıklar bazen görünebilir olurlar.
3. Baba’nın kendinde yaşamı vardı ve Oğul’a da kendinde yaşam verdi.
4. Baba her şeyi bilendir ve bütün bilgiyi öncelikle kendi göğsünde taşıyordu ve gelecekte ki şeylerin bilgisini İsa’ya anlattı ve ne gökte ne yerde ne de yer altında Kuzu hariç hiçbir şey direkt Baba’dan geleceğin bilgisini almaya layık değildir. Ve bu yüzden İsa’nın tanıklığı Peygamber’in “Ruhu”dur ve İsa “Söz”dür ya da Tanrı’nın Peygamberi’dir.
5. Baba hareketsizdir, hiçbir şey ondan daha boş ya da daha dolu olamaz o yüzden O doğanın ebedi mecburiyetinden dolayıdır: O’nun dışında diğer bütün varlıklar bir yerden başka bir yere hareket edebilirler.
6. İsa gelmeden önce Baba’ya yönelik olan her türlü tapınma (ister dua olsun ister yüceltme ya da şükran) hâlâ O’na (Baba’ya) yöneliktir. İsa, Baba’sına yönelik tapınmayı azaltmak için gelmedi.
7. En etkili dualar Oğul adıyla Baba’ya yapılan dualardır.
8. Bizi yarattığı için ve bize yiyecek ve giyecek verdiği için ve hayatın diğer nimetleri için sadece O’na teşekkürlerimizi sunmalıyız ve dileklerimizi yerine getirmesi için İsa adına direkt O’ndan istemeliyiz.
9. Aracılık için İsa’ya yalvarmak zorunda değiliz. Eğer Baba’ya doğru düzgün yalvarırsak o bizim için aracılık edecektir.
10. Kurtuluş için Oğul adıyla Baba dışında birine dua etmemiz gerekli değildir
11. Tanrı adını Melek ve Krallar’a vermek birinci emre karşı gelmek değildir. Melek ve Krallar’a Yahudilerin Tanrısı’na tapar gibi tapmak ona karşı gelmektir. Çünkü emrin anlamı: “Başka Tanrılara değil bana tapmalısınız”dır.
12. Bize göre, her şeyin kaynağı ve bizim kaynağımız olan bir Tanrı vardır ve her şeyin ve bizim aracılığı ile yaratıldığımız bir Rab İsa vardır. Diğer bir deyişle, biz sadece Baba’ya yüce Tanrı olarak tapacağız ve sadece İsa’ya, katledilerek ve kanıyla kefaretimizi ödeyerek bizi kral ve papaz yapan Efendi, Mesih, büyük Kral, Tanrı’nın Kuzusu olarak tapacağız
Metin Hakkında Açıklamalar
Yukarıdaki metin Newton’un 1710’dan sonra İngilizce olarak kaleme aldığı ve bugün Cambridge King’s College’da bulunan 1 sayfalık bir el yazmasıdır. Belge, “Keynes Ms. 8” olarak bilinmektedir. Şimdi metnin daha iyi anlaşılması için maddeleri teker teker inceleyelim:
Madde 1: Birinci maddede Newton’un açıkça üçlemeyi reddettiğini görebiliyoruz, zira Newton’a
göre tek gerçek Tanrı Baba’dır, oğul ve kutsal ruh, Tanrı olarak isimlendirilemez. Newton’un birinci maddedeki “Tek Tanrı Baba” iddiası tarih boyunca üçlemeyi reddeden çeşitli mezheplerin temel sloganı olmuştur. Newton muhtemelen birinci maddesini İncil’deki 1.Timoteyus 2:5: “Çünkü tek bir Tanrı ve Tanrı ile insanlar arasında tek bir Aracı vardır.” ve 1.Korintliler 8:6: “Bizim için tek bir Tanrı Baba vardır.” bölümlerinden esinlenerek geliştirmiştir. İsa’nın Tanrı olmadığını ve üçleme diye bir şeyin olmadığını iddia eden Ariyanlar ve diğer üçleme karşıtı mezhepler görüşlerini savunmak için İncil’deki bu iki bölümü kanıt olarak kullanmışlardır. Tanrı’nın yer ve göklerin yaratıcısı olduğu iddiası İncil’de defalarca kez geçer, dolayısıyla Newton’un bu iddiayı da İncil’den esinlenerek yazmış olması muhtemeldir. Bu maddede üçlemeye en önemli itiraz Newton’un İsa’ya “İnsan İsa” diye seslenmesidir, böylece Newton açık bir biçimde
İsa’nın Tanrı değil insan olduğunu ilan etmektedir.
Madde 2: Newton’un Tanrı’nın görünmezliğini vurgulamasının sebebi o dönemdeki üçleme savunucularının Tanrı’nın “cevher”i olduğunu iddia ediyor olmalarıdır. Newton’a göre cevherler gözle görülebilir, ama Tanrı görünmez olduğu için cevhere sahip olamaz. Ayrıca Newton, Tanrı’nın hiçbir zaman görünmeyecek olmasından ve İsa’nın belli bir zaman zarfında insanlar tarafından görülmüş olmasından yola çıkarak (dikkat ederseniz Newton’a göre Tanrı dışındaki şeyler bazen görünür olabilir), İsa’nın Tanrı olmadığına da gönderme yapıyor. Bu madde yine İncil kaynaklıdır: “Mübarek ve tek Hükümdar, kralların Kralı, rablerin Rabbi, ölümsüzlüğün tek sahibi, yaklaşılmaz ışıkta yaşayan, hiçbir insanın görmediği ve göremeyeceği Tanrı” (1.Ti -moteyus 6:15-16).
Madde 3: Newton’dan üçlemeye bir itiraz daha. Bu madde ile anlatılmak istenen İsa ve Tanrı’nın
ayrı birer varlık olduğu ve Tanrı’nın İsa’yı yarattığıdır. Newton’un maddeyi bu şekilde verme sebebi, İncil’e sadık kalmayı istemesidir: “Çünkü Baba, kendisinde yaşam olduğu gibi, Oğul’a da kendisinde yaşam olma özelliğini verdi.”(Yuhanna 5:26). Bu bölüm üçleme karşıtları tarafından İsa’nın Tanrı’dan bağımsız olduğunun kanıtı olarak gösterilirdi.
Madde 4: Burada Newton sadece Baba’nın bilgiye sahip olduğuna, İsa’nın bilgiyi ondan öğrendiğine dolayısı ile her şeyi bilme sıfatının sadece Baba’ya ait olduğuna işaret etmektedir. Bu da üçlemeye bir başka itirazdır. Kuzu’dan kasıt İsa’dır, Kuzu İsa’nın İncil’in Esinlenme bölümünde geçen
metaforik ismidir. Bu maddenin İncil’deki en önemli ilham kaynağı “O günü ve saati, ne gökteki melekler, ne de Oğul bilir; Baba’dan başka kimse bilmez.”( Matta 24:36, Markos 13:32) ayetidir. Ayrıca “Peygamberlik Ruhu” deyiminin kaynağı “Ben de senin gibi ve İsa’ya tanıklıklarını sürdüren kardeşlerin gibi, Tanrı’nın kuluyum. Tanrı’ya tap! Çünkü İsa’ya tanıklık, peygamberlik ruhunun özüdür.” (Esinlenme 19:10) ayeti ve “söz lakabı” ifadesinin kaynağı ise “Kana batırılmış bir kaftan giyinmiş olup ‘Tanrı’nın Sözü’ adıyla anılır” (Esinlenme 19:13) ayetidir.
Madde 5: Newton bu Madde’de üçlemeye çok ilginç bir eleştiride bulunuyor. Üçlemenin bu metinde hiç ismi geçmeyen kişiliği olan Kutsal Ruh ha-reket etmektedir. Newton, Tanrı’nın hareket edemeyeceğini iddia ederek Kutsal Ruh’un Tanrı olamayacağını ima etmektedir. Bu da aynı şekilde o dönem üçlemeyi reddeden bazı din adamlarının ar-gümanlarından biriydi. Newton, Tanrı’nın hareket edemeyeceğini yaptığı bilimsel çalışmaları ile ispatladığını düşünüyordu, Newton’un mutlak uzay ve mutlak harekette ısrar etmesinin en büyük sebeplerinden biri Tanrı’nın hareket etmediği ve uzay aracılığı ile cisimlerin hareketini algıladığı düşüncesiydi. Newton, bütün hareketin kaynağının Tanrı olduğuna inanan Aristocu görüşe benzer bir görüşe de sıcak bakıyordu.
Madde 6: Newton başka el yazmalarında da buna benzer ifadeler kullanıyor ve özellikle İsa’ya
Tanrı olarak tapılmaması yönünde uyarıda bulunuyor. Ona göre bu, Hıristiyanların çok sık yaptığı bir
hatadır. Üstelik bu hata insanı putperestliğe götür-düğü için affedilmez bir hatadır.
Madde 7: İsa adıyla dua etme İncil’de yaygın bir kavramdır. Örneğin; “Öyle ki, benim adımla Baba’dan ne dilerseniz size versin.”(Yuhanna 15:16), “Size doğrusunu söyleyeyim, benim adımla Baba’dan ne dilerseniz, onu size verecektir.” (Yu -hanna 16:23), “O gün dileyeceğinizi benim adımla
dileyeceksiniz. Sizin için Baba’dan istekte buluncağımı söylemiyorum.”(Yuhanna 16:29).
Madde 8: Newton’un sadece Baba’ya teşekkür etmeliyiz iddiası, onun çok dikkatli İncil okumalarından çıkmaktadır. Newton’a göre İncil defalarca Baba’ya teşekkür etmemiz gerektiğini söylerken hiçbir yerde İsa’ya teşekkür etmemiz gerektiğinden bahsetmiyor. Yiyecek ve giyeceğe vurgu yapılması İncil kaynaklıdır: “Yiyeceğimiz ve giyeceğimiz varsa, bunlarla yetiniriz.” (1. Timoteyus 6:8).
Madde 10: Newton, İsa’ya ve o dönemlerde Katoliklerin sıkça yaptığı gibi Azizler’e dua etmemizin gereksiz olduğuna dikkat çekmektedir. Tabi burada İsa’nın Tanrı olduğu görüşüne bir başka eleştiri daha vardır. Başka eserlerde Azizler’e dua etmenin bizi en büyük hata olarak gördüğü putperestliğe
götüreceğini, bu yüzden Tanrı’dan başkasına dua et-memiz gerektiğini savunmuştur.
Madde 11: Newton’un kişilere yüceltmek amacıyla Tanrı isminin verilebileceğini savunma nedeni Tanrı kelimesinin İncil’de çeşitli kişileri yüceltmek için kullanılmasıdır. Newton’a göre “tanrı” kelimesi mutlak veya göreceli anlamda kullanılabilir. Baba dışında bir varlığa Tanrı dediğimiz zaman Tanrı kelimesini görece anlamında kullanıyoruz. Buna göre eski bir metin “İsa Tanrı’dır” dediği zaman onu yüceltmek amacıyla bunu söylemekte, ancak İsa’nın mutlak manada Tanrı olduğuna işaret etmemektedir. Zira Newton’a göre mutlak manada Tanrı’dan bahsettiğimiz zaman Yüce Tanrı deriz ve bu ifade ncil’de Baba hariç hiç kimse için kullanılmamıştır. Newton’un ilk emir dediği şey İncil’de şu şekil de geçmektedir: “Benden başka Tanrın olmayacak”
(Mısır’dan Çıkış 20:3).
Madde 12: Bu maddede Newton üçlemeye son eleştirisini yapıyor. Maddenin başındaki cümle üçleme karşıtlarının İncil’de üçlemeye karşı buldukları en önemli bölümün neredeyse aynısıdır: “Bizim için tek bir Tanrı Baba vardır. O her şeyin kaynağıdır ve biz O’nun için yaşıyoruz. Tek bir Rab var, O da İsa Mesih’tir. Her şey O’nun aracılığıyla yaratıldı, biz de O’nun aracılığıyla yaşıyoruz.”(1. Korint-liler 8:5-6). Üçlemeyi eleştirenlere göre bu bölüm asıl yaratıcının Tanrı olduğuna ve İsa’nın Tanrı ile aynı varlık olmadığına en güzel kanıttır. Bu mad-dede İsa için kullanılan “Büyük Kral” ve “Tanrı’nın Kuzusu” unvanları İncil kaynaklıdır. (“… ne de Kudüs üzerine, çünkü orası Büyük Kral’ın kentidir.” ; “Yahya ertesi gün İsa’nın kendisine doğru geldiğini
görünce şöyle dedi: ‘İşte, Dünya’nın günahını ortadan kaldıran Tanrı Kuzusu!’”) Yukarıdaki incelememizden görüleceği gibi Newton’un İncil bilgisi gayet ileridir ve üçlemeye
yönelttiği eleştiriler de İncil kaynaklıdır.
DAHİ VE DİNDAR İSAAC NEWTON kitabından alıntıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder